Ukłucia przez skorpiony są poważnym problemem zdrowotnym we wielu krajach Afryki. Mimo że na przestrzeni ostatnich lat współczynnik zgonów, czy ogólnie poważnych komplikacji, zmalał, wielu nadal dotyka - a zwłaszcza dzieci. Ostatnio opublikowano trzy dokumenty, przybliżające ten problem w trzech afrykańskich krajach - Algierii, Mali oraz Demokratycznej Republice Konga. Podczas ich lektury jednak zalecamy ostrożność i odrobinę dystansu - stosowana systematyka nie jest zgodna z najnowszymi badaniami, część innych informacji również pozostawia wiele do życzenia.

Algieria^[1]

Przeanalizowano dane zebrane na przestrzeni lat 2001-2010, porównując je jednocześnie ze statystykami wcześniejszych 10 lat. Niebezpiecznymi gatunkami występującymi w tym kraju są: Androctonus australis, A. bicolor (w publikacji wymieniany jako A. aeneas, oficjalnie uznawany młodszy synonim A. bicolor), Buthus sp. (według publikacji B. occitanus, którego obszar występowania aktualnie zawężony jest do Europy), Buthacus arenicola oraz Leiurus quinquestriatus.

Rokrocznie, na 100 000 mieszkańców, kłutych jest około 150 osób, w rezultacie czego śmierć ponosi około 0,24 osoby. Ryzyko ukłucia najwyższe jest w południowej i centralnej części kraju. Większość poszkodowanych to dorośli, lecz śmiertelność jest najwyższa u osób poniżej 15 lat, a zwłaszcza u dzieci w 1-4 roku życia. Skorpion najczęściej zatapia kolec w ręce poszkodowanych. Znaczna część incydentów ma miejsce w nocy, wewnątrz domów, w okresie letnim.

Dane zebrane przez ostatnie 10 lat wykazały spadek przypadków śmiertelnych o około 50%, co sugeruje wzrost jakości opieki medycznej. W przeciwieństwie do Maroka, gdzie około 40% ukłutych pomocy szuka w tradycyjnej medycynie, w Algierii większość zwraca się do prawdziwych ośrodków służby zdrowia.

Mali^[2]

Za stanowiące zagrożenie dla człowieka uważane są Androctonus amoreuxi (Audouin, 1826), Leiurus quinquestriatus (Ehrenberg, 1828) oraz A. australis (Linnaeus, 1758). W przypadku tego ostatniego, jest to pierwsza informacja o występowaniu w Mali. Podobnie rzecz się ma z innym, popularnym w północnych stronach Sahary przedstawicielem rodziny Buthidae - Buthiscus bicalcaratus. Jego ukłucie, jednakże, mimo że potrafi być bolesne, nie stwarza poważniejszego zagrożenia dla ludzi.

Demokratyczna Republika Kongo^[3]

Połowy skorpionów, które ukłuły ludzi, nie udało się zidentyfikować. Wśród tych najpopularniejszych "zidentyfikowanych" wymienia się gatunek "żółty" (według załączonego zdjęcia Isometrus maculatus, jednakże przez autorów zidentyfikowany jako Uroplectes sp.), na następnym miejscu uplasował się "czarny", a stawkę zamyka "ciemny".

Mimo że nie zebrano zbyt wielu danych, szacuje się, że do ukłuć dochodzi rocznie w przypadku kilku tysięcy osób na każde 100 000 mieszkańców. Większość ofiar zaobserwowało wysypkę, miejscowy ból czy obrzęk, czasem bezsenność oraz duszności. Odnotowano kilka przypadków śmiertelnych (wśród dzieci) oraz kilka objawów podobnych do tych, powodowanych w Iranie przez Hemiscorpius lepturus.

Bibliografia

• [1] Laïd Y, Boutekdjiret L, Oudjehane R, Laraba-Djebari F, Hellal H, Guerinik M, et al. Incidence and severity of scorpion stings in Algeria. J Venom Anim Toxins Incl Trop Dis. 2012;18(4):399-410.
• [2] Goyffon M, Dabo A, Coulibaly SK, Togo G, Chippaux JP. Dangerous scorpion fauna of Mali. J Venom Anim Toxins Incl Trop Dis. 2012;18(4):361-8.
• [3] Biezakala ME, Odio WT, Kabele NC, Tati KR, Mbanzulu MK.Scorpion envenomation in pygmies from Democratic Republic of Congo, the example of Pelenge Center, Lomela, DRC. J Venom Anim Toxins Incl Trop Dis. 2012;18(4):451-4.